“Successor”

กลับมาอ่านสามก๊กอีกรอบหลังปีใหม่ มีบางเรื่องน่าสนใจเป็นพิเศษ โดยเฉพาะในยุคหลังๆ ที่เป็นการสู้กันของ generation ถัดมาของผู้ก่อตั้งแต่ละก๊ก ในบรรดาลูกหลาน founder ทั้งหลาย ตามนิยาย พระเจ้าเล่าเสี้ยนจะดูโง่ๆหน่อย โดนหลอกนู่นหลอกนี่ ใครมายุก็เชื่อตามเค้าหมด แต่ว่ากันตามข้อมูล จริงๆแล้ว เล่าเสี้ยนถือว่าเก่งสุดใน level เดียวกัน ไม่ว่าใครจะว่ายังไง แต่เล่าเสี้ยนขึ้นเป็น CEO ของจ๊กก๊กตั้งแต่อายุ 16 ปี ครองแผ่นดินนาน 40 ปี (นานสุดในบรรดาฮ่องเต้ทุกก๊ก) 30 ปีหลังขงเบ้งตาย ขงเบ้งบุกวุยก๊ก 6 ครั้ง เป็นความผิ

“Successor”
กลับมาอ่านสามก๊กอีกรอบหลังปีใหม่ มีบางเรื่องน่าสนใจเป็นพิเศษ โดยเฉพาะในยุคหลังๆ ที่เป็นการสู้กันของ generation ถัดมาของผู้ก่อตั้งแต่ละก๊ก
ในบรรดาลูกหลาน founder ทั้งหลาย ตามนิยาย พระเจ้าเล่าเสี้ยนจะดูโง่ๆหน่อย โดนหลอกนู่นหลอกนี่ ใครมายุก็เชื่อตามเค้าหมด
แต่ว่ากันตามข้อมูล จริงๆแล้ว เล่าเสี้ยนถือว่าเก่งสุดใน level เดียวกัน
  1. ไม่ว่าใครจะว่ายังไง แต่เล่าเสี้ยนขึ้นเป็น CEO ของจ๊กก๊กตั้งแต่อายุ 16 ปี ครองแผ่นดินนาน 40 ปี (นานสุดในบรรดาฮ่องเต้ทุกก๊ก) 30 ปีหลังขงเบ้งตาย
  1. ขงเบ้งบุกวุยก๊ก 6 ครั้ง เป็นความผิดเล่าเสี้ยนครั้งเดียว (โดนอุบายสุมาอี้ หลอกมาอีกที) นอกนั้นขงเบ้งทำพังเองหมด เล่าเสี้ยนจึงไม่ใช่คนผิดโดยตรง
  1. ความผิดพลาดของขงเบ้งไม่ใช่แค่การยกทัพไปพ่ายแพ้ แต่เป็นการมุ่งทำสงครามเกินไป จนละเลยกิจการภายใน คนรอบข้างเล่าเสี้ยนจึงมีแต่กงกงที่ประสงค์ร้ายทั้งนั้น แม้จะประหารทิ้งไปส่วนนึง แต่ใจดีปล่อยไว้บางส่วน จนเติบโตมาเป็นเนื้อร้ายในภายหลัง ครั้งสิ้นบุญขงเบ้ง
  1. หลังหมดยุคขงเบ้ง ระดับเสนาธิการเก่งๆเหลือเกียงอุยคนเดียว พาทัพไปแพ้อีก 8 ครั้ง เล่าเสี้ยนไม่ค่อยได้เกี่ยวอะไรมากเช่นกัน นอกจากเรียกทัพเกียงอุยกลับคืนครั้งนึง เพราะหลงเชื่อคำยุยงของกงกงนั่นแหละ ประวัติศาสตร์ซ้ำรอยเดิม
  1. จ๊กก๊กไม่ได้เสียก๊กเพราะความโง่ของตัวเอง แต่เพราะ direct competitor เก่งเกิน ไปตีเค้าตั้งหลายที แต่ไม่สำเร็จ โดนสวนทีเดียว ไปเลย (เหมือนบริษัทที่มีแต่ CMO เก่งเกมบุก แต่ขาด COO ดูหลังบ้าน รู้ตัวอีกทีหลังบ้านรั่ว)
  1. เรื่องโดนอุบาย หลงเชื่อคำคนอื่น เป็นเรื่องปกติ เพราะสมัยพระเจ้าโจยอยครองอำนาจแทนพระเจ้าโจผีใหม่ๆ ก็ถูกอุบายของม้าเจ๊กจนปลดสุมาอี้เป็นพลเรือนมาแล้ว (ตอนนั้นสุมาอี้เกือบโดนประหาร เพราะมีคนค้านเลยรอดตาย) ครั้งนั้นขงเบ้งคุมทัพตีวุยก๊กชนะหลายศึก
  1. วุยก๊กหวุดหวิดเกือบเสียเอกราช เพราะไม่มีใครต้านทัพขงเบ้งได้ จนโจยอยต้องเชิญสุมาอี้ให้ come back เพื่อมาประมือกับขงเบ้งโดยเฉพาะ
  1. สิ่งที่เกิดขึ้นตลอดในสามก๊ก คือ “การยุยง ปล่อยข่าวทำลายอีกฝ่าย” ถ้าผู้นำคนไหนขาดความหนักแน่นและความรอบคอบ โดยการเชื่อคำคนอื่นแค่ฝ่ายเดียว ไม่ได้ตรวจสอบข้อเท็จจริงให้รอบคอบก่อน ก็จะตกเป็นเหยื่อของอีกฝ่ายไป ดังเช่นเล่าเสี้ยนและโจยอย
  1. สิ้นพระเจ้าโจยอย ก็มีพระเจ้าโจฮองขึ้นมาแทน ตอนนั้นสุมาอี้ปฏิวัติยึดอำนาจตั้งตัวเป็นสมุหนายก (หรือนายกรัฐมนตรีในสมัยนี้) นับตั้งแต่ตอนนั้น ตระกูลสุมาวางอำนาจไว้ในทุกแผนกขององค์กรแล้ว แม้ตระกูลโจอีกหลายคนขึ้นมาแทนก็เป็นได้แค่ CEO ลอยๆที่ไม่มีอำนาจอะไร อำนาจจริงๆอยู่ในมือ MD ทั้งหลายจากตระกูลสุมา
  1. จงโฮย เตงงาย บุคคลสำคัญ ลูกน้องมือดีตระกูลสุมา พอยึดจ๊กก๊กได้ ก็ตายหมด โดนตระกูลสุมานี่แหละจัดการ
  1. ซุนโฮของง่อก๊ก เป็น CEO บ้าอำนาจ ประหารคนเก่งๆไปหลายคน ก๊กนี้คนเก่งไม่ค่อยเยอะอยู่แล้ว โดนฆ่าทิ้งอีก ยิ่งไปใหญ่ ปัญหาภายในก็เยอะ อันนี้ห่วยจริง 55
การสืบทอดอำนาจการบริหาร เป็นสิ่งที่สำคัญเป็นอย่างยิ่ง ทั้ง 3 ก๊ก มีปัญหาหมด
เล่าเสี้ยนโตมาแบบมีคนเก่งอุ้มชู ตัวเองไม่ฉลาดก็ดันไปคบหาแต่คนห่วยๆ ไม่จริงใจ ขงเบ้งในฐานะผู้ปกครองก็ตามใจไม่สั่งสอนให้ดี พอสิ้นคนเก่งคนดีรอบข้าง จ๊กก๊กก็ล่มสลาย เรื่องการคบคน สำคัญมาก
ตระกูลโจ ปล่อยให้ตระกูลสุมา สร้างฐานอำนาจไว้รอบตัวเต็มไปหมด ไม่มีการคานอำนาจใดๆ สุดท้ายก็โดนตระกูลสุมายึดอำนาจแบบไร้ทางสู้ การบาลานซ์อำนาจการบริหาร สำคัญมาก
ตระกูลซุน เกิดมาแบบลูกคนรวย มีพร้อมทุกอย่าง มีอีโก้สูง ลุแก่อำนาจ ประหารคนเก่าแก่ของพ่อที่เก่งๆไปหมด ใช้ชีวิตหรูหราฟู่ฟ่า ไม่สนใจบริหารบ้านเมืองให้ดีๆ
ไม่สามารถยืนด้วยลำแข้งตัวเองได้ พอไม่เหลือใคร สุดท้ายก็ต้องพ่ายแพ้
อีกข้อที่น่าสนใจ คือ “ความอดทน” เป็น key success factor สำคัญของสุมาอี้ ที่คนระดับผู้นำควรดูเป็นเยี่ยงอย่างไว้
ตั้งแต่การอดทนเพื่อเอาตัวรอดจากโจโฉ ด้วยการแกล้งป่วย แกล้งเป็นบ้า เพื่อให้โจโฉเชื่อว่าป่วยจริง ไม่มีพิษภัยอะไรกับตน
(โจโฉผู้ยิ่งใหญ่ ตอนหนุ่มๆก็โดนเล่าปี่หลอกแบบนี้มาทีนึง เล่าปี่แกล้งตกใจกับเสียงฟ้าฝ่าจนทำตะเกียบตกพื้น โจโฉเลยคิดว่าเล่าปี่โง่ ไม่มีพิษภัย ก็วางใจปล่อยให้รอดมา สุดท้ายกลายเป็นเสี้ยนหนามอันดับ 1)
จนถึงการอดทนต่อการยั่วยุให้เกิดโทสะจากขงเบ้ง ระหว่างสงครามการรบครั้งสำคัญ ทั้งที่สุมาอี้เพิ่งปราชัยย่อยยับจนเกือบตายคาสนามรบ
แต่ก็ยังรอคอยจังหวะและโอกาสของตัวเอง จนถึงคราวอวสานของขงเบ้ง สุมาอี้เลยไร้คู่ต่อสู้ที่ทัดเทียม มีเวลาสร้างอำนาจในแคว้นวุย
ตระกูลสุมา อบรมสั่งสอนลูกหลานได้ดี ส่งต่อความเก่งข้าม generation ได้ พร้อมรากฐานที่คนรุ่นก่อนสร้างไว้ให้อย่างดี จนสามารถสืบต่ออำนาจได้ถึง 3 generation
หมดยุคสุมาอี้ ก็มีสุมาสูกับสุมาเจียวเป็นสมุหนายกแทน จนสุมาเอี๋ยนคนสุดท้ายยึดอำนาจจากตระกูลโจ สถาปนาราชวงศ์จิ้น รวบรวมสามก๊กเป็นหนึ่งเดียว